ชาวภูไทดำ บ้านกุดแค หรือบ้านกุดตาไก้ ได้มีพิธีกรรมเลี้ยปู่ตารัมย์ภมร มาตั้งแต่ครั้งตั้งหมู่บ้าน โดยชาวบ้านกุดตาไก้ จะเรียกดอนปู่ตานี้ ว่า ดอนหอ พิธีกรรมดังกล่าวนี้นี้ได้สืบทอดกันมาจากรุ่นสู่รุ่น ซึ่งในปัจจุบันนี้ ได้มีนายเขียน คะโยธา หรือ ลุงกะทึม เป็นเจ้าจ้ำ (เจ้าจำก็คือผู้ที่ดำเนินการในการะบวนการเลี้ยงผีบรรพบุรุษ ของชาวภูไท) ซึ่งความเชื่อของไทบ้านกุดตาไก้ นั้นเชื่อกันว่า ท่านปู้รัมย์ภมร ท่านเป็นผู้นำชาวบ้านกุดตาไก้มาอยู่ ณ ที่นี่ ได้เป็นผู้นำในการสร้างรกรากหมู่บ้าน ณ บริเวณ ริมห้วยกุดจาน ซึ่งเป็นสถานที่ที่มีชัยภูมิที่มีความอุดมสมบูรณ์ในการสร้างหมู่บ้านเนื่องจาก ลำห้วยกุดจาน เป็นแหล่งน้ำที่มีความอุดมสมบูรณ์ไปด้วยความหลากหลายทางชีวภาพ นอกจากบ้านกุดตาไก้ จะมีแหล่งน้ำทางธรรมชาติที่สามารถหล่อเลี้ยงชาติพันธ์อันดีได้แล้ว พื้นที่บ้านกุดตาไก้ หรือบ้านกุดแค แห่งนี้ยังเป็นหมู่บ้านที่ยังคงรักษาขนบธรรมเนียมประเพณีอันดีงามไว้สืบต่อลูกหลานจากรุ่น สู่รุ่นได้เป็นอย่างดี
ปัจจุบันพิธรกรรมการเลี้ยงผีปู้ตาจะมีขึ้นในช่วง เทศกาลปีใหม่ สงกรานต์ และเริ่มเข้าสู่ฤดูกาล ของการทำนา
และในเวลาพิเศษ ชาวบ้านมักให้ท่านเจ้าจ้ำได้ทำพิธีกรรมการฮ้องบอกปู้ตา โดยการบนบานต่อท่าน นิยมทำกันเมื่อลูกหลานจะเดินทางไปสอบเข้าเรียน สอบเข้าทำงาน ไปเรียนต่อ ไปทำงานต่างบ้านต่างเมือง ทำธุรกิจต่างๆ ให้ได้รับความสำเร็จ เมือได้ตามที่ตนขอไว้แล้ว ก็นิยมมาแก้ บะ ด้วยการนำสิ่งของที่ได้บนไว้ มาแก้บะ เช่น เหล้าไห ไก่โต (เหล้า 1 ขวด ไก่ต้ม 1 ตัว ) หรืออื่นๆ ตามที่ได้บนต่อท่านเอาไว้
บ้านกุดตาไก้ ยังมีของดีอีกลายอย่าง ที่น่าจะเอามานำเสนอ ซึ่งในคราวต่อไป กระผม จะได้นำเรื่องราวมาถ่ายทอดไว้ในBlog แห่งนี้
ภาพ/เรื่องราว
อัครเดชา ฮวดคันทะ
